Ai được thuê lòng đường, vỉa hè tại TP.HCM?

Tuổi Trẻ trích đăng ý kiến đề xuất của bạn đọc về việc này.

– PGS.TS Vũ Anh Tuấn (giám đốc Trung tâm nghiên cứu giao thông vận tải Việt Đức, ĐH Việt Đức):

Thu phí để thay đổi bộ mặt đô thị

Hiện nay tình trạng lấn chiếm lòng đường, vỉa hè ở TP.HCM khó xử lý xuể, trong khi lực lượng trật tự đô thị không thể cứ tuần tra, phạt 24/24 giờ được. 

Cho nên việc thu phí sử dụng tạm, đi kèm các biện pháp quản lý đảm bảo trật tự giao thông là cần thiết.

Tuy nhiên, từ bao lâu nay, người dân đã quen với việc sử dụng lòng đường, vỉa hè miễn phí. Nhiều chủ nhà mặt tiền mặc định phần lòng đường, vỉa hè trước nhà là được thoải mái sử dụng.

Cho nên việc triển khai thu phí cần dựa trên kinh nghiệm quốc tế, thí điểm mô hình thu phí tại một số tuyến, khu vực trước rồi mở rộng để nhận được sự đồng tình lớn từ người dân. 

Qua đó người dân thấy được lợi ích của thu phí sử dụng tạm lòng đường, vỉa hè là lợi ích bền vững, lâu dài. Họ thấu hiểu hơn và cùng chính quyền xây dựng đô thị.

Về thu phí, các nước có nhiều hình thức khác nhau, có nơi quy hoạch từng phân khu kinh doanh, đỗ xe… rồi thu phí hằng tháng. Những nước như Đức, Hà Lan, Bỉ… trả phí theo vị trí, m2 hằng tháng. 

Còn ở Mỹ thì quy định phí lòng đường, vỉa hè do các hộ mặt tiền trả theo năm. Việc sử dụng không được tùy tiện, phải tuân thủ hướng dẫn của chính quyền địa phương. Toàn bộ phí thu để duy tu, bảo dưỡng hạ tầng giao thông.

Ở TP.HCM, chúng ta tổ chức thu phí hợp lý, mọi công tác triển khai có hệ thống, đồng bộ sẽ tạo ra một nguồn quỹ riêng để cải thiện, nâng cấp hạ tầng lòng đường, vỉa hè (mà trước nay chưa hề có).

Nguồn thu từ đây hỗ trợ cho nâng cấp, cải tạo, bố trí các khu vực công cộng… phục vụ người dân, du khách thuận tiện. Ngoài ra trích một phần trong đó hỗ trợ các hình thức giao thông xanh như xe buýt, xe đạp công cộng…

Theo đó, trật tự lòng lề đường tốt lên. TP.HCM thay đổi hoàn toàn bộ mặt đô thị, hình thành văn minh sử dụng không gian công cộng. Điều này gắn liền với mong muốn TP.HCM trở thành đô thị ít xe cá nhân hơn, xe công cộng phát triển.

– Bà Nguyễn Thị Minh Sáu (Ủy ban Mặt trận Tổ quốc phường 17, quận Bình Thạnh):

Đóng phí để mua bán ổn định

Phần lớn người dân rất quan tâm đến việc thu phí sử dụng tạm lòng đường, hè phố bởi nó gắn liền với lợi ích, nguyện vọng và trách nhiệm của người dân. Đây cũng là cơ hội tạo không gian, nguồn lực cho sự phát triển kinh tế – xã hội TP.HCM.

Các vấn đề mà người dân đặt ra đó là về an toàn giao thông đường bộ và mỹ quan đô thị. Thực trạng giao thông đường bộ tại TP.HCM hiện đang bị quá tải về hạ tầng cơ sở. 

Vì thế, nếu triển khai thu phí sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố, chính quyền cần tính toán kỹ lưỡng, bám sát thực tế hơn và bảo đảm hài hòa lợi ích giữa các bên.

Chúng tôi đã khảo sát phỏng vấn nhanh 40 người gồm có: 10 người là doanh nghiệp có các phương tiện ô tô, xe tải, 10 người tham gia đi đường và 20 người kinh doanh có sử dụng lòng đường, hè phố. Họ cho rằng trước khi cho thuê, các bên phải có cam kết rõ ràng.

Trong đó, chính quyền có trách nhiệm dọn dẹp được nạn lấn chiếm tràn lan mới đảm bảo trật tự an toàn giao thông và mỹ quan đô thị. Quan trọng nhất vẫn là đảm bảo lòng đường, vỉa hè cho mục đích giao thông.

Về phía người thuê thì phải tuân thủ quy định chung, kinh doanh và buôn bán đúng phần diện tích đã thuê, không lợi dụng để chiếm luôn dùng vào mục đích khác.

Thực tế nhu cầu sử dụng vỉa hè để kinh doanh là rất lớn. Theo số liệu tính toán của đề án, TP.HCM hiện có khoảng 12 triệu m2 vỉa hè, nếu được tổ chức bài bản sẽ đem về nguồn lợi không nhỏ cho ngân sách. 

Dù vậy, mức phí thu cần tính toán sao cho hợp giá mặt bằng thị trường từng khu vực, hài hòa lợi ích Nhà nước và người dân. Cần phải cụ thể bao gồm nhiều mức khác nhau, tùy từng quận, huyện, vị trí và cả các đối tượng nộp phí, ví dụ như các chợ tự phát, người bán hàng rong… Việc thu phí chính thức về mặt quản lý giúp họ ổn định kinh doanh.